Ağız Kanserleri
Ağız Kanseri Nedir?
Dudaklar ve ağız boşluğunda kötü huylu (kanser) hücrelerin oluştuğu bir hastalıktır. Bu hücrelerin oluşturduğu geçmeyen bir yara ve yumru şeklinde belirti verirler.
Ağız kanserlerinin oluştuğu bölgeler sıklıkla; dil, ağız tabanı, dil köküne yakın yumuşak damak alanları, dudaklar ve dişetleridir. Ağız kanserleri erken dönemde teşhis edilerek tedavi sağlanmazsa yayılarak sürekli ağrı, fonksiyon kaybı, tedavi sonrası düzeltilmesi mümkün olmayan yüz ve ağız deformiteleri, hatta ölümlere neden olabilir. Dişhekimine düzenli aralıklarla gidilmesi ağız kanserlerinin erken dönemde yakalanması açısından da önemlidir.
Ağız kanserleri tüm kanser türleri arasında 6. sırada görülmektedir. Erkeklerde kadınlara göre 2 kat daha fazla görülen ağız kanserlerinin erken tedavisi sağkalım oranlarını artırmaktadır. Düzenli olarak ayda bir ağız içini kontrol etmeniz daha ağız kanseri oluşmadan erken tanı için önemlidir. Ağzınızdaki iyileşmeyen yaralar, kansere dönüşme potansiyali olan prekanseröz denilen yüzeyden kabarık beyaz ya da kırmızı renkteki oluşumlarda diş hekimine veya doktora başvurmak önemlidir.
Ağız kanserlerinin nedenleri nelerdir?
Ağız kanserlerinin kesin nedeni tam olarak bilinmez. Bununla beraber, tütün ürünleri, alkol ve bazı besinlerdeki karsinojen maddeler ve özellikle ağız dışı bölgelerde (dudak gibi) fazla güneş ışığına maruz kalınması gibi faktörlerin kanser riskini arttırdığı bilinmektedir. Genetik yatkınlık da ağız kanserleri için risk faktörleri arasındadır.
Ağız kanserlerinin muhtemel belirtileri nelerdir?
Sayılan belirtiler kanser dışında başka hastalıklarla ilişkili de olabilir. Ancak bu belirtilerin görülmesi halinde mutlaka diş hekimi veya doktor tarafından muayene edilmeniz gerekir:
- Ağızda veya dudakta iyileşmeyen yara
- Dudaklarda, dilde veya ağız içinde herhangi bir alanda kalınlaşma, yumru hissi
- Dişetinde, dilde veya ağız içi herhangi bir alanda beyaz ve/veya kırmızı leke
- Dudakta veya ağızda kanama, ağrı, uyuşma
- Dişlerde sallanma ve hareketli protezin tam olarak yerine oturmaması
- Seste değişiklik
- Çiğneme ve yutkunma sırasında dil ve çeneyi hareket ettirmede sorun
- Çene şişmesi
- Boğaz ağrısı veya boğaza bir şeyin takıldığı hissi
Ağız kanseri nasıl teşhis edilir?
Ağzınızın içinde ve dudaklarınızda iki haftadan uzun sürede iyileşmeyen her türlü yara için mutlaka hekiminize başvurun. Düzenli diş hekimi muayenesi olmak ağız kanserlerinin erken teşhisini önemli derece de arttırır ve erken teşhis edilen ağız kanserlerinin sağkalım oranı, geç teşhis edilenlerden 2-4 kat daha fazladır.
Muayene sırasında klinik bulgulardan şüphe duyulursa hekiminiz biyopsi ve/veya görüntüleme yöntemlerini kullanarak olası ağız kanserini teşhis eder. Biyopsi şüpheli yaradan alınan örneğin mikroskop altında incelenerek kanserli hücrelerin görülmesine dayanan kesin bir tanı yöntemidir.
Ağız kanseri lezyonları başlangıç döneminde ağrısızdır ve bu nedenle de ihmal edilebilirler. Kanser ilerleyerek sağlıklı ağız dokularında harabiyet oluşturdukça ağrı şikâyeti de başlar. Kişinin ağız kanserini fark etmesi güç olabilir. Erken tanı için en ufak bir değişiklikte dişhekimine gidilmesi son derece önemlidir. Aksi ispat edilmedikçe 14 günden uzun süren ağız yaraları mutlaka bir hekim tarafından görülmelidir. Ayrıca düzenli dişhekimine gitme alışkanlığı erken tanıda önemli rol oynar.